İmalat çelikleri, genellikle çeşitli uygulamalarda kullanılan çeşitli çelik türlerini ifade eder. İmalat çelikleri çoğunlukla otomotiv, inşaat, makine yapımı ve diğer birçok endüstriyel uygulamada kullanılır.
İmalat çelikleri, genellikle belirli özelliklere ve uygulamalara uygun olacak şekilde çeşitli işlemlerden geçirilir. Özellikleri genellikle belirli bir uygulama için gerekenlere göre seçilir. Örneğin, bazı çelikler yüksek mukavemet ve tokluk gerektirirken, diğerleri yüksek sıcaklık direnci veya aşınma direnci gerektirebilir.
İmalat çeliklerinin başlıca çeşitleri şunlardır:
- Karbon Çelikleri: En yaygın kullanılan çelik türüdür ve genellikle düşük maliyetleri nedeniyle tercih edilirler. Karbon içeriği %0.05 - %2.1 arasında değişir ve bu, çeliğin özelliklerini büyük ölçüde belirler.
- Alaşımlı Çelikler: Alaşımlı çelikler, çeliklerin belirli özelliklerini geliştirmek için diğer metallerle karıştırılır. Bu metaller genellikle nikel, krom, mangan, molibden, vanadyum ve silisyum içerir.
- Yüksek Hızlı Çelikler (HSS): Bu çelikler genellikle takım yapımında kullanılır ve aşınma direnci, sertlik ve yüksek ısılara dayanma kapasiteleri ile bilinirler.
- Paslanmaz Çelikler: En az %10.5 krom içerirler ve mükemmel korozyon direnci sağlarlar. Çeşitli sektörlerde, özellikle gıda işleme ve kimya endüstrisinde yaygın olarak kullanılırlar.
- Yapısal Çelikler: Yüksek mukavemet, tokluk ve kaynak yapılabilirlik özellikleri nedeniyle inşaat endüstrisinde sıklıkla kullanılırlar.
- Yay Çelikleri: Yüksek çekme mukavemeti ve sertliği ile bilinirler ve yaylar ve diğer yüksek gerilimli bileşenlerin üretiminde kullanılırlar.
- Hadde Çelikleri: Bu çelikler genellikle otomotiv ve inşaat sektörlerinde kullanılır ve genellikle yüksek mukavemet ve tokluk gerektirir.
- Kesme Çelikleri: Bu çelikler, kesme ve delme işlemlerinde kullanılan aletler için kullanılır ve genellikle yüksek sertlik ve aşınma direnci gerektirirler.
Her bir çelik türü, belirli bir uygulama için en uygun olanı seçmek üzere tasarlanmıştır ve belirli özelliklere sahiptir.
İmalat Çelikleri Paslanır mı?
Çeliklerin paslanma direnci, çelik türüne ve içerdiği alaşımlara bağlıdır.
Paslanmaz çelik, isminden de anlaşılacağı üzere, paslanmaya karşı oldukça dirençlidir. Bu, çeliğin %10.5 veya daha fazla krom içermesinden kaynaklanır. Krom, çeliğin yüzeyinde koruyucu bir oksit tabakası oluşturur. Bu tabaka, çeliğin yüzeyine oksijen veya suyun temas etmesini engeller ve böylece pas oluşumunu önler.
Ancak, diğer çelik türleri genellikle paslanmaya daha az dirençlidir. Örneğin, karbon çelikleri nemli veya asidik ortamlarda kolayca paslanabilir. Alaşımlı çeliklerin paslanma direnci, alaşımın içerdiği metallerin türüne bağlıdır. Bazı metaller, çeliğin paslanma direncini artırabilirken, diğerleri paslanmayı hızlandırabilir.
Öte yandan, çeliklerin paslanma direnci ayrıca yüzey işlemleri ve kaplamalarla da artırılabilir. Örneğin, çinko kaplama genellikle çeliğin paslanma direncini artırmak için kullanılır.
Sonuç olarak, imalat çeliklerinin paslanma direnci çeşitli faktörlere bağlıdır ve genellikle çelik türüne ve kullanılan alaşımlara bağlıdır. Bu nedenle, bir çelik parçanın paslanıp paslanmayacağını belirlemek için, çelik türünün ve alaşımların tam olarak ne olduğunu bilmek gerekir.
İmalat Çeliği CNC İşleme
CNC (Bilgisayarlı Sayısal Kontrol), bir bilgisayarın bir dizi motor ve aracı kontrol ederek malzemeyi belirli bir şekilde kesmesi veya şekillendirmesi prensibine dayanır. CNC işleme, yüksek hassasiyet ve tekrarlanabilirlik sağlar ve genellikle karmaşık parçaların üretiminde kullanılır.
Çelik, CNC işlemeye çok uygundur ve genellikle CNC tornalama, frezeleme, delme ve diğer birçok uygulamada kullanılır. İmalat çelikleri genellikle yüksek mukavemet ve sertlik özelliklerine sahip olduğundan, CNC işleme için uygun bir malzeme seçimi yaparlar.
CNC işleme sürecinde, çelik parçanın sertliği, işleme hızını ve takım ömrünü etkileyebilir. Daha sert çelikler genellikle daha yavaş kesim hızları gerektirir ve takımların daha hızlı aşınmasına neden olabilir. Bu nedenle, CNC işleme için kullanılan çeliğin sertliği, kesim hızlarını ve takım değişim sıklığını optimize etmek için dikkate alınmalıdır.
Ayrıca, CNC işleme sürecinde çelik parçaların doğru soğutulması ve yağlanması da önemlidir. Çelik, yüksek sıcaklıklarda işlendiğinde genellikle daha sert ve kırılgan hale gelir, bu da takımların daha hızlı aşınmasına neden olabilir. Bu nedenle, çeliği soğutmak ve yağlamak genellikle takımların ömrünü uzatır ve işleme hızını artırır.
İmalat Çeliği Kaynaklanabilir mi?
Evet, çoğu imalat çeliği kaynak yapılabilir. Ancak, çeliğin kaynak yapılabilirliği ve kaynak işleminden sonra parçanın kalitesi, çeliğin kimyasal bileşimine, ısı işlemine ve kullanılan kaynak yöntemine bağlıdır.
Çeliklerin kaynak yapılabilirliği genellikle karbon içeriğine bağlıdır. Daha yüksek karbon içeriğine sahip çelikler genellikle daha sert ve daha kırılgan hale gelir ve bu da kaynak yaparken çatlaklara yol açabilir. Bu nedenle, yüksek karbonlu çelikler genellikle düşük karbonlu çeliklere göre daha zor kaynak yapılır.
Alaşımlı çeliklerin kaynak yapılabilirliği, alaşımın içerdiği metallerin türüne bağlıdır. Bazı metaller, çeliğin kaynak yapılabilirliğini artırabilirken, diğerleri kaynağın kalitesini düşürebilir. Örneğin, krom ve molibden gibi bazı metaller, çeliğin sertleşmesine ve kaynak yaparken çatlak oluşumuna neden olabilir.
Paslanmaz çelikler genellikle iyi kaynak yapılabilirlik özelliklerine sahiptir, ancak çeliğin kimyasal bileşimi ve kullanılan kaynak prosedürü, kaynağın kalitesini büyük ölçüde etkileyebilir.
